Ślub homoseksualny – jak poślubić osobę tej samej płci?

Temat LGBT+ w Polsce nie jest tematem łatwym z racji negatywnej narracji i obrazu, jaki ona kreuje. Osoby homoseksualne traktowane są jak margines i wszelkie kwestie związane z ich funkcjonowaniem w społeczeństwie spychane są poza codzienne rozmowy oraz podejmowane decyzje. Stąd też pojawiają się trudności w życiu i otwartym funkcjonowaniu na co dzień. Temat ślubu par tej samej płci wywołuje kontrowersje, poruszenie i nie ma na niego społecznego przyzwolenia w Polsce.

Związki homoseksualne mierzą się z wieloma wyzwaniami pod względem prawnym i formalnym podobnymi zresztą do par żyjących w konkubinacie.

Mimo to, jest rzesza par, która marzy o złożeniu przysięgi czy zawarciu oficjalnego związku małżeńskiego i dąży do rozwiązań, pozwalających na taki krok. Warto poznać sytuację z różnych stron i ocenić realnie, na jakie możliwości się zdecydować.

Często można spotkać się z opinią, która podważa zasadność wstępowania w związek małżeński przez osoby homoseksualne. Zapomina się jednak wtedy o tym, że para jednopłciowa ma takie same marzenia o pięknej i wyjątkowej ceremonii, przyjęcia dla najbliższych, złożenia przysięgi i założenia sukni ślubnej lub ślubnego garnituru.

Druga sprawa to brak absolutnie żadnego dostępu do informacji drugiej strony: chodzi tutaj o kwestie zdrowotne i wgląd w dokumentację medyczną w razie choroby czy operacji, sprawy dziedziczenia i wspólnego majątku, itp.

Ślub homoseksualistów – jak wygląda kwestia prawa?

W Polsce sprawa postawiona jest jednoznacznie: małżeństwa zawierane przez osoby tej samej płci są nielegalne. W prawie instytucja małżeństwa ani nawet związku partnerskiego homoseksualnego nie istnieje. Jest to uwarunkowane dwoma dokumentami, czyli Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz polskim Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym.

W art. 18 Konstytucji przeczytamy, że małżeństwo to „związek kobiety i mężczyzny (…) a rodzina, macierzyństwo, rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej”. Natomiast Kodeks stanowi, że „w Polsce małżeństwo może zawrzeć jedynie kobieta i mężczyzna (…)”.

Dlatego w przeciwieństwie do innych państw, które zalegalizowały śluby homoseksualne i traktują je jako związek cywilny, wiążący małżonków nie tylko prawnie, ale i ekonomicznie oraz emocjonalnie, w Polsce nie ma możliwości, aby wziąć ślub homoseksualny w urzędzie stanu cywilnego.

Nigdy zatem nie będzie on traktowany jako instytucja społeczna, a już tym bardziej jako pełnoprawne małżeństwo, któremu przysługują takie same prawa jak związkom heteroseksualnym.

Jest ciężko, co mam powiedzieć? Tak naprawdę często nie czujemy, że ktokolwiek jest po naszej stronie. Rząd w ogóle nie przyjmuje do wiadomości, że istniejemy, a jak już nas zauważa to tylko w negatywnych aspektach. Według prawa jesteśmy „nielegalni”, a społeczeństwo nadal ma mieszane uczucia.

To trochę walka z wiatrakami, dlatego my już przestaliśmy marzyć o tym, że kiedyś będzie inaczej, że nie będziemy zwracać uwagi na ulicach, unikniemy komentarzy i oceny. Chcieliśmy wziąć ślub za granicą, ale i tak musielibyśmy wrócić do Polski, gdzie nie będzie on respektowany. Tutaj mamy swoje życie, mieszkanie, firmę, rodziców. Szczególnie mój partner czuje się zobowiązany do opieki nad schorowaną mamą, więc wykluczyliśmy wyjazd. Przynajmniej na razie. A dalej zobaczymy, co będzie.

Rafał, lat 32. W związku homoseksualnym od 6 lat.

Związki homoseksualne – Co zamiast ślubu w urzędzie?

Para homoseksualna może po prostu złożyć sobie przysięgę lub przystąpić do tzw. ślubu humanistycznego. Jest to ceremonia, która przypomina tradycyjny ślub jednak nie udziela go ani przedstawiciel kościoła, ani urzędnik. Jednocześnie nie jest on uznawany przez polskie prawo (w przeciwieństwie np. do Norwegii, Szkocji czy USA). W

Polsce śluby humanistyczne udzielane są parom homoseksualnym od 2008 roku – pierwszy był ślub lesbijek 2 sierpnia 2008 roku. Pierwszy związek gejów został zawarty natomiast 5 grudnia 2009 roku.

Ślub homoseksualistów – jeśli nie w Polsce, to gdzie?

Niektóre pary decydują się zawrzeć związek małżeński poza granicami Polski. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że ślub homoseksualny zalegalizowany za granicą nie jest uznawany w naszym kraju. Respektować będą je państwa, w których istnieje prawo do zawierania homoseksualnych małżeństw.

Jest kilka krajów, w których ślub osób ten samej płci jest całkowicie legalny. Pierwszym z nich była Holandia, gdzie małżeństwa jednopłciowego udziela się od 2001 roku. W kolejnych latach śluby homoseksualne zalegalizowały:

• Belgia,
• Hiszpania,
• Kanada,
• RPA,
• Norwegia,
• Szwecja,
• Portugalia,
• Islandia,
• Argentyna,
• oraz stany w Ameryce: Massachusetts, Connecticut, Iowa, Vermont, Maine, Nowy Jork, New Hampshire, Dystrykt Kolumbii.

Co więcej, dużą część tych miejsc wyraża także zgodę na adopcję dzieci przez pary homoseksualne.

Jednocześnie jest wiele krajów, które nie udziela ślubów parom jednopłciowym, ale wprowadziło formalne pozwolenie na legalizację związków partnerskich, obejmujące gejów i lesbijki. Lista tych Państw przedstawia się następująco:

• Dania (od 1989!)
• Francja
• Niemcy
• Finlandia
• Chorwacja
• Luksemburg
• Wielka Brytania
• Andora
• Słowenia
• Czechy
• Węgry
• Szwajcaria
• Austria
• Irlandia 
• Kolumbia
• Urugwaj
• Brazylia
• Meksyk
• Stany Zjednoczone 
• Nowa Zelandia
• Australia
• Izrael

Formalne, czyli rejestrowane związki partnerskie, pociągają za sobą podobne do małżeństwa skutki cywilnoprawne. Ich rejestracja nie przypomina ceremonii ślubu, a polega na oficjalnym złożeniu podpisów dwóch partnerów czy partnerek w obecności urzędnika. Zarejestrowanie związku partnerskiego daje część praw, jakie posiadają małżonkowie połączeni ślubem.

Gdzie zawrzeć ślub jednopłciowy za granicą?

Najchętniej wybieranym przez polskie pary homoseksualne kierunkiem, gdzie mogą bez problemu zawrzeć związek małżeński jest Holandia oraz Belgia. Przede wszystkim dlatego, że obydwa te kraje są bardzo liberalne w swoich poglądach, a i kwestia dokumentów i formalności nie odstrasza.

Szczegółowe informacje dotyczące zarówno ślubu i związanych z nim formalności, jak i wyjazdu oraz pobytu udzielają ambasady poszczególnych państw. Obydwie mają swoje siedziby w Warszawie Ambasada Królestwa Niderlandów znajduje się przy ul. Kawalerii 10, a Belgii przy ul. Senatorskiej 34.

Ślub humanistyczny dla par homoseksualnych

Wiele par, które nie decyduje się na ślub za granicą (głównie w uwagi na fakt, że mieszkając w Polsce nic on nie zmienia lub nie może pozwolić sobie na to finansowo) postanawia wyrazić swoje uczucia w inny sposób – podchodząc do ślubu humanistycznego. Choć nie jest to ślub, który pozwala na jakiekolwiek zmiany pod względem formalnym lub prawnym, ale daje namiastkę prawdziwej ceremonii. Choć prawdę mówiąc sama uroczystość nie odbiega praktycznie w ogóle od tradycyjnego ślubu.

Główną różnicą jest fakt, że ślubu „udziela” tzw. mistrz ceremonii, czyli osoba która zarejestrowała się w Towarzystwie Humanistycznym w roli celebranta. Może to być także ktoś z rodziny lub przyjaciół.

Ponadto ceremonia zaślubin podczas ślubu humanistycznego daje znacznie większą dowolność, przykładowo oprócz celebranta przemawiają goście, którzy dzielą się historiami z życia pary. Znacznie piękniej brzmi także przysięga, którą małżonkowie mogą napisać samodzielnie lub wypowiedzieć to, co w danej chwili czują.

Przysięga małżeńska ma charakter symboliczny, ale największe znaczenie ma oczywiście dla samych zainteresowanych. To niezwykły moment świadectwa miłości oraz złożenia obietnicy, bo choć ślub humanistyczny nie ma mocy prawnej to małżonkowie traktują go podobnie, jak tradycyjne zaślubiny z tymi samy obowiązkami, prawami oraz deklaracja wierności, uczciwości i szacunku. Chwila składania przysięgi jest bardzo podniosła, wzruszająca i bardzo romantyczna.

Jak zorganizować ślub humanistyczny dla pary jednopłciowej?

Największym plusem ślubu humanistycznego jest pełna dowolność. Można wybrać na uroczystość salę, plener, własny ogród lub wyjechać z najbliższymi do ulubionego miejsca. Jeśli na miejscu będzie mistrz ceremonii to wszystko inne da się zorganizować. Tylko od pary młodej zależy, czy to będzie duże przyjęcie, na ile osób, jak ma wyglądać oprawa całej imprezy, motyw przewodni, styl aranżacji oraz wszystkie inne elementy, które tworzą klimat uroczystości.

Wiele osób traktuje ślub humanistyczny, jak bardziej luźną wersję tradycyjnego wesela, zatem poszczególne etapy pokrywają się, choć zwykle jest mniej formalnie.

Z pewnością przydadzą się zaproszenia, kwiaty i dekoracje, catering, oprawa muzyczna, stroje dla Państwa Młodych, samochód czy obrączki. Te ostatnie para zakłada sobie symbolicznie i mają one na pewno szczególne znaczenie, bo choć sam ślub może nie jest uznany prawnie to dla tej dwójki i ich gości jest dowodem na to, że przysięga została złożona.

Mniej więcej po roku wiedziałyśmy, że chcemy wziąć ślub. Na początku zastanawiałyśmy się, jak to zorganizować, ale ostatecznie pojechałyśmy do Holandii. Tam zalegalizowałyśmy związek, a po powrocie tutaj na miejscu wyprawiłyśmy wesele dla najbliższych – w sumie ok. 40 osób. Mamy to szczęście, że obydwie rodziny nas wspierają, więc było tak, jak na tradycyjnym przyjęciu. To był ślub humanistyczny, każda przygotowała swoją przysięgę. Do dzisiaj mam łzy w oczach, jak oglądam filmiki. Wszystko było w stylu rustykalnym, obydwie miałyśmy zwiewne boho suknie i wianki na głowie. Całość odbyła się w plenerze, w ogrodzie u znajomych. Dużo światełek, lampionów i dobrego jedzenia, zamiast dj-a był zaprzyjaźniony zespół, który grał swoje kawałki. Niczego bym nie zmieniła, no może tylko to, żeby nasz ślub był uznawany przez polskie prawo, ale jest jak jest. Kiedy sytuacja z pandemią się uspokoi chcemy wyjechać, prawdopodobnie do Hiszpanii.

Julita, lat 37. W związku homoseksualnym od 5 lat, 3,5 roku po ślubie.

Jak udekorować wesele pary homoseksualnej?

Motyw przewodni i dekoracje na ślubie pary jednopłciowej zależy w dużej mierze od jej gustu i upodobań. Mogą być całkowicie neutralne lub zawierać najbardziej charakterystyczny symbol dla społeczności LGBT+, czyli kolorową tęczę. Gdzie można ją umieścić?

W postaci girlandy na ścianie lub krzesłach, jako ozdoba stołów, na serwetkach oraz całej papeterii. Ciekawe będzie także zastosowanie kolorów na torcie lub słodkim stole dla gości. Możliwości jest wiele i ogranicza je jedynie wyobraźnia. Jakie jeszcze dekoracje sprawdzą się idealnie?

Literki z napisami na torcie lub stołach z napisami: „Pani Młoda i Pani Młoda” lub „Pan Młody i Pan Młody”, figurki z cukru z dwoma kobietami lub mężczyznami, czy też efektowne napisy „Love is love” pojawiające się na dekoracjach lub ozdobach papierowych: zaproszeniach, winietkach, menu, księdze gości.

To, o czym warto pamiętać to spójność i nie mieszanie kilku różnych stylów czy motywów. Dzięki temu to, co ma być podkreślone będzie efektownie wysuwać się na pierwszy plan. W całej aranżacji przede wszystkim liczy się dobra zabawa: smaczne jedzenie, życzliwość i radość z tej wyjątkowej dla Młodej Pary chwili.

Takie delikatne symboliczne odnośniki będą bardzo estetycznym podkreśleniem miłości i potrzeby podzielenia się swoim szczęściem oraz wielkim wyjątkowym wydarzeniem z najbliższymi. Ceremonia ślubu humanistycznego może być bardzo huczna, z setką gości lub skromna w gronie najbliższych, życzliwych osób. Do niej dopasowuje się całą aranżację oraz styl wesela.

Ślub homoseksualny – stroje Państwa Młodych

Jedną z istotniejszych decyzji, które trzeba podjąć planując ślub jest ubiór Państwa Młodych. Mężczyźni mają tutaj ułatwioną sprawę, bo obydwaj mogę wybrać garnitur – taki sam lub w innym kolorze. Jeśli jeden z nich woli smoking lub frak nic nie stoi na przeszkodzie, aby odróżniali się od siebie strojem.

W przypadku kobiet możliwości jest więcej, bo mogą one obydwie założyć suknie ślubną (takie same, choć lepiej wyglądają inne, dopasowane do ich sylwetek i urody), ale także np. garnitury ślubne w jasnym kolorze. Zdarza się także, że jedna z pań woli założyć ciemniejszy garnitur, a druga suknię.

Każda z tych opcji jest dobra, gdy jest w zgodzie ze swoim stylem i komfortem. A ostatecznie, jeśli strój pozwala na swobodę i dobre samopoczucie to będzie prezentował się idealnie zarówno w oczach ukochanej, jak i zaproszonych gości. Wiele par, w szczególności kobiet stawia na stonowaną kolorystykę w odcieniach écru, czy kości słoniowej, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wybrać inny kolor sukni albo zamiast typowej kreacji ślubnej ubiór bardziej casualowy – lekką sukienkę czy spódnicę z bluzką.

O czym jeszcze pamiętać organizując ślub homoseksualistów?

Wyjątkowe chwile warto zapamiętać na dłużej, a że pamięć jest ulotna koniecznie zadbajcie o fotografa i kamerzystę. Ten drugi najbardziej sprawdzi się podczas składania przysięgi i wypowiadanych słów samodzielnie przygotowanych przez Młodych (lub Młode). Jeśli para nie chce mieć filmu z całej imprezy może poprosić o pomoc kogoś bliskiego, aby nagrał ten niezwykły moment telefonem. Wracając do tych chwil z pewnością nie raz przyjdą łzy wzruszenia.

Dodatkowo dobrze jest umówić się na sesję, aby utrwalić obraz pary w ślubnych strojach. To jedna z tych pamiątek, która z przyjemnością ogląda się przez lata. Jednocześnie może być doskonałym upominkiem dla najbliższych – rodziców, rodzeństwa i przyjaciół. Taka profesjonalna sesja zawsze wygląda lepiej, a podczas zdjęć jeszcze bardziej można się zbliżyć i świetnie bawić.

Ostatnim punktem jest wybór poszczególnych miejsc i podwykonawców. Przede wszystkim chodzi o to, aby rezerwując salę lub obiekt plenerowy, zespół, fotografa czy nawet mistrza ceremonii upewnić się, że są to osoby czy firmy LGBT+ friendly.

Trochę przykro i niezręcznie pisać to w XXI wieku, ale niestety taką mamy rzeczywistość. Lepiej od razu uciąć kontakt i poszukać innego miejsca lub podwykonawcy niż później dodatkowo stresować się czyjąś nieprzychylnością lub komentarzami. Ten dzień powinien być niezapomniany, ale tylko w sposób pozytywny.

Pary homoseksualne muszą mierzyć się z wieloma wyzwaniami, a jednym z nich jest brak możliwości legalizacji związku. Na tę chwilę jedną z opcji jest wyjazd za granicę, do kraju który udziela ślubów osobom homoseksualnym. Drugą opcją jest organizacja ślubu humanistycznego i przygotowanie go na swoich zasadach. Bardzo ważne jest w tym wszystkim słuchanie własnych potrzeb i uczuć, nie przejmowanie się oceną oraz komentarzami z zewnętrz i podążanie za głosem serca.