Nie tylko przemoc fizyczna jest źródłem bólu. Na pewno każdy przynajmniej raz w życiu został zraniony przez zachowanie czy słowa kogoś bliskiego. Takie sytuacje się niestety zdarzają i musimy się z nimi mierzyć. Niemniej, niektóre osoby nieustannie wykazują zachowania pasywno-agresywne, które potrafią niszczyć nawet najbardziej romantyczne związki. Czy przemoc emocjonalna może zniszczyć związek?
Spis treści
Przeczytaj, a zrozumiesz lepiej:
- czym jest bierna agresja w związku?
- jakie są oznaki pasywno-agresywnego związku?
- jak radzić sobie z bierną agresją?
Sytuacje związane ze stosowaniem pasywnej agresji mogą spotkać każdego i to bez względu na stopień zażyłości z partnerem. Warto wiedzieć, czym charakteryzuje się takie zachowanie, by w lepszy sposób móc się przed nim uchronić.
Czym jest bierna agresja w związku?
Według Centrum Medycznego NYU osoba pasywno-agresywna, a więc stosująca bierną agresję, maskuje swoje rzeczywiste intencje. Może nam się wydawać, że postępuje właściwie, podczas gdy w ten niepozorny sposób biernie stawia opór.
Zachowania takiej osoby mogą przyjąć łagodną formę w postaci wymówek czy szukania tzw. skrytego punktu zapalnego, jak i taką, w której istotnie wpłynie na zły stan psychiczny partnera.
Dr Joanna Frankowiak opisuje osobę pasywno-agresywną, jako taką, która dąży do sprawienia przykrości, wyrządzenia krzywdy partnerowi lub sprowokowania kłótni.
Skąd bierze się bierna agresja?
Podłoże zachowań pasywno-agresywnych nie jest do końca znane. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że bierna agresja może wynikać z doświadczania smutku, nieszczęścia czy poczucia beznadziei. Czasem swoje korzenie ma w dzieciństwie, gdzie skrzętnie ukrywano uczucia, by uniknąć awantur czy problemów.
Bierna agresja sprawia, że w osobie narasta gniew, wrogość i frustracja, które skrywa w sobie. Emocji, z którymi się zmaga, nie chce wyrażać bezpośrednio, przez co często nieświadomie ucieka się do biernej agresji.
Systematyczne stosowanie wobec partnera zachowań pasywno-agresywnych może być objawem zaburzenia. Zazwyczaj w takich przypadkach warto rozważyć terapię. Jak zatem rozpoznać bierną agresję w związku?
10 sygnałów wskazujących na bierną agresję w związku
Większość osób stosujących wobec partnerów zachowania pasywno-agresywne przejawia co najmniej kilka z poniższych zachowań.
1. Skryta obojętność
Brak czułości, ciche dni i unikanie to częste strategie agresora. W ten sposób chce Cię ukarać i tworzy środowisko pełne lęku, ignorancji i niepewności. Gdy próbujesz ustalić, co się stało, słyszysz: “Nic”.
Agresor czerpie przyjemność z tego, że się męczysz. Niecierpliwie czeka, aż wytrąci Cię z równowagi i doprowadzi do kłótni (oczywiście nie ze swojej winy).
2. Atak słowny
Przejawia się zazwyczaj nieustanną krytyką, często rzekomo w dobrej wierze. Osoba stosująca bierną agresję poniża swojego partnera i traktuje go tak, jakby wiedział dużo mniej, a bez jego “ bezcennych wskazówek” nie byłby w stanie sobie sam poradzić.
Wszelkie pomysły i argumenty partnera są odrzucane, nawet jeśli są słuszne. Agresor w ten sposób pokazuje swoją wyższość nad ofiarą.
3. Cicha manipulacja
Do tego procederu dochodzi zazwyczaj w białych rękawiczkach. Pod pretekstem troski następuje realizacja własnych, często niekorzystnych dla partnera celów. Bierna agresja w tym przypadku przejawia się świadomym bądź nieświadomym wykorzystywaniem słabości partnera, aby uzyskać zamierzony przez siebie rezultat.
Mówi się, że prawda jest tylko jedna. Stosujący pasywną agresję partner doprowadzi do jej totalnej deformacji. Będzie tak operował słowami i faktami, że totalnie się w tym pogubisz.
4. Niestosowne żarty
Ulubionym motywem przewodnim osoby pasywno-agresywnej jest sarkazm. Bardzo często powtarza się u niej utarty schemat. Na początku zaczepny i bolesny przytyk, a gdy widzi Twój ból, pojawia się uśmiech, po którym następuje, “Przecież tylko żartuję”.
W sytuacji, gdy zareagujesz, wina jest spychana na Ciebie, bo przecież to Ty nie znasz się na żartach, a w tym zachowaniu nie było nic złego.
5. Wzbudzanie poczucia winy
Partner uciekający się do biernej agresji nigdy nie czuje się winny. Za to bardzo często tej winy szuka w innych. Odpowiedzialność za wszelkie nieszczęścia i niepowodzenia jest automatycznie przerzucana na bliską osobę.
Doskonale zna cechy i słabości drugiej strony, więc gdy coś idzie nie po jego myśli, chętnie to wykorzystuje. Miłość staje się kartą przetargową, bo przecież “Gdybyś mnie kochała, to (…)”, “Gdyby Ci naprawdę zależało, to (…)”. Przykładów są tysiące.
6. Utrudnianie życia
Kojarzysz sytuacje, w których masz konkretny plan i potrzebujesz pomocy partnera, a on odwraca się plecami? Oczywiście, nie bezpośrednio, ale nagle wyskakuje temat, który absolutnie nie może czekać. A Ty zostajesz sama i musisz sobie poradzić.
Gdy zdarzy się to raz, pewnie jest Ci przykro, ale starasz się to zrozumieć. Niemniej, gdy sytuacja powtarza się notorycznie, warto dokładnie się nad tym zastanowić.
Agresor tworzy nie tylko niekomfortowe sytuacje, które pozwalają mu uciec od odpowiedzialności i obowiązków, ale też drażni go sukces partnera. Nie chce, żeby stał się bardziej niezależny i ceniony, bo wówczas wpływ i władza zostaną ograniczone, więc celowo utrudnia dojście do takiego stanu.
7. Piekielny upór
W związku partnerskim z osobą pasywno-agresywną kompromis nie istnieje. Choć w rozumieniu takiej osoby kompromisem jest zrozumienie przez Ciebie, że jedynym słusznym rozwiązaniem jest to, które Twój partner proponuje. Nie ma tu miejsca na żadne ustępstwa, bez względu na koszty.
Jakkolwiek nie byłabyś zła, przy każdej próbie przeforsowania swoich pomysłów, będziesz spotykała nadzwyczajny opór. Jeśli jakimś cudem udałoby Ci się namówić swojego partnera, to pewnie będzie sabotował cały projekt. A po wszystkim, gdy skrzętnie uda mu się wszystko popsuć, usilnie będzie starał się Ci udowodnić, że warto było posłuchać jego.
8. Samopoświęcenie w niecnym celu
Partner stosujący bierną agresję jest w stanie ponieść straty, tylko po to, by dać Ci nauczkę. Może nawet uciekać się do zachowań samodestrukcyjnych. Niekiedy są to groźby dotyczące samookaleczenia, innym razem rezygnacji z czegoś ważnego, czy też prowokowanie sytuacji powodujących straty materialne agresora.
Takie zachowanie ma na celu sprowokowanie drugiej połowy do działania w określony sposób, a także przyciągnięcie uwagi poprzez wzbudzenie strachu i poczucia winy.
9. Granie ofiary
Bierna agresja objawia się także poprzez zgrywanie ofiary. Drobne niepowodzenia urastają mianem do wielkiej tragedii. A wszelkie pojawiające się problemy będą przesadnie roztrząsane. Wszystko po to, aby zyskać Twoje zainteresowanie i przychylność.
Agresor bardzo często będzie dążył do stworzenia sytuacji, w których pojawi się u Ciebie współczucie i chęć zapewnienia mu pomocy. W końcu co on sam może? Jest taki biedny i bezradny, a gdzie się nie ruszy, tam wciąż przygniatają go nowe problemy.
10. Perfidny sabotaż
Coś idzie niezgodnie z planem? Wówczas agresor planuje zemstę. Oczywiście wszystko odbywa się po cichu i za zamkniętymi drzwiami. Ciężko się nawet w tym zorientować.
Najczęściej celowo będzie robił Ci na złość i utrudniał najprostsze czynności. Wszystko po to, żeby Cię ukarać i pokazać kto tak naprawdę tu rządzi.
Skoro już znasz symptomy występowania biernej agresji, czas zastanowić się co z tym można zrobić.
Jak sobie radzić z bierną agresją?
Zachowanie osoby pasywno-agresywnej da się zmienić, jeśli włożymy w to odpowiednio dużo pracy. Istnieje wiele skutecznych rozwiązań, które można zastosować, aby nauczyć się w odpowiedzialny i mądry sposób postępować z taką osobą.
- Przede wszystkim nie odpłacaj pięknym za nadobne, bo tylko zaognisz sytuację i dasz takiej osobie pożywkę do dalszego brnięcia w toksyczną sytuację. Doskonale zdaję sobie sprawę, że to niesamowicie trudne i będzie wymagało od Ciebie dużo pracy i samozaparcia, ale wyraźnie musisz zaniechać gniewu i frustracji.
- Pokaż partnerowi, że zależy Ci na tym, by go zrozumieć i poznać jego perspektywę. Ale też nie przepraszaj i nie daj się zmanipulować w sytuacjach, gdy wiesz, że wystawia Cię na taką próbę.
- Powiedz o swoich uczuciach i potrzebach, ale absolutnie nie oskarżaj i nie wchodź w jego gry. Spróbuj poznać oczekiwania, skrywane lęki czy obawy partnera i postaraj się do nich odnieść. A przy tym pokaż wyraźnie granice, których absolutnie nie chcesz przekraczać.
W sytuacji, gdy Wasza relacja odbija się na Twoim zdrowiu psychicznym i nie jesteś w stanie sobie z tym poradzić, warto skorzystać z pomocy terapeuty i poważnie przemyśleć sens kontynuowania związku.
Zobacz także: Czy to związek na całe życie? Zobacz jak rozpoznać, że to ten jedyny!
