Potwierdzają to też dokumenty, z których wynika, że w trakcie zrywu, w 1944 roku zawarto 256 małżeństw – czyli średnio 4 dziennie!
Spis treści
Ślub w Powstaniu Warszawskim
W rzeczywistości powstańczej śluby stały się namiastką normalnego życia, które pamiętali sprzed wybuchu wojny. Z kronik wynika też, że dowódcy batalionów mówili czasem, że „warto by kogoś ożenić”, żeby oddział choć na chwilę zapomniał o strachu.
Udzielane przez kapelanów sakramenty stawały się dla młodych ludzi wartością, która dodatkowo motywowała ich do walki. Ale miały też podłoże praktyczne – ludzie naiwnie wierzyli, że, w przypadku klęski, faszyści nie będą rozdzielać małżeństw w obozach. O tym, jak bardzo się pomylili przyszło im się przekonać później.
Młodzi Powstańcy najczęściej ślubowali miłość, wierność i uczciwość małżeńską w kościele Imienia Jezusa, przy ul. Moniuszki 11. Budynek został spalony w trakcie Powstania, a następnie zburzony przez komunistów. To właśnie tam jest dziś Plac Powstańców Warszawy.
Powstanie Warszawskie: jak wyglądały powstańcze śluby?
Przede wszystkim były krótkie. Niektóre uroczystości trwały podobno zaledwie 7 minut. Zamiast Marsza Mendelsona Nowożeńcy w tle słyszeli wybuchy niemieckich pocisków. Za obrączki służyły im kółka od zasłon, na przyjęciach weselnych podawano pomidory i chleb, a w prezencie ślubnym Młodzi otrzymywali puszkę sardynek lub… wannę pełną wody. Jednak nie to było wtedy ważne.
Byli razem i choć przez chwilę mogło im się wydawać, że jest tak, jak kiedyś – bezpiecznie...
Niepodarte spodnie
Kazimierz Piechotka przywiózł swoją narzeczoną do Warszawy zaledwie na 4 dni przed tym, jak wybuchło Powstanie Warszawskie. Do zgody na wyjazd przekonał jej rodziców, używając argumentu, że w stolicy będą bezpieczni. Jednak już w pierwszych dniach walk zostali rozdzieleni i przez wiele dni się nie widzieli.
W końcu 30 sierpnia 1944 roku, kiedy po udanej akcji Kazimierz został odznaczony krzyżem Virtuti Militari, przyszedł do Marii i oświadczył się jej. Tego samego dnia wzięli ślub w kaplicy na Moniuszki. Jak śmieje się Pan Młody, miał wtedy na sobie, po raz pierwszy od wybuchu Powstania, niepodarte spodnie.
Powstanie Warszawskie: wezwanie na ślub
Ślub Alicji Treutler i Bolesława Biegi to jeden z symboli Powstania. Decyzję o ślubie podjął, poniekąd Franciszek Szafranek, który trafił do szpitala razem z Bolesławem i zapytał go, dlaczego nie ożeni się z Alicją. Przyszły Pan Młody zastanawiał się, czy w zaistniałych okolicznościach będzie to możliwe.
Jego dowódca tego samego wieczoru wysłał rozkaz organizacji uroczystości i wezwanie dla Panny Młodej – Alicji, żeby stawiła się następnego dnia o godzinie 11:00.
Przyszła.
Ceremonię z 13 sierpnia 1944 roku udało się sfilmować Eugeniuszowi Lokajskiemu, żołnierzowi Biura Informacji Propoagandy Armii Krajowej i powstańczemu fotografowi. Dziś to bezcenny materiał, ale i w czasie Powstania wykorzystywano jego fragmenty, które puszczano w kinie Palladium. Na nagraniu widać Pana Młodego ubranego w mundur, z ręką na temblaku.
Gdzieś od kogoś dostali mundur, bo ja byłem po cywilnemu, tylko z… opaską. Jakoś mnie na ślub w ten mundur ubrali, dlatego na zdjęciach jestem w mundurze, a to nie był mój mundur.
BOLESŁAW BIEGA, ARCHIWUM HISTORII MÓWIONEJ
Panna Młoda ubrana w niebieską koszulkę i granatową spódnicę na ramieniu miała opaskę sanitariuszki. Udało się nawet zdobyć bukiet świeżych kwiatów, a w okupowanej Warszawie było to bardzo trudne. Kiedy Alicja i Bolesław ślubowali sobie miłość, wierność i uczciwość małżeńską, tuż obok trwał atak na gmach Poczty Głównej, podczas którego zginął świadek Pana Młodego.
Dopiero później skończył się atak i urządzili ucztę weselną na poczcie, bo myśmy [zdobyli] wielkie magazyny. Były sardynki francuskie, angielskie papierosy, były francuskie wina zdobyte od Niemców. Naturalnie była też wódka.
BOLESŁAW BIEGA, ARCHIWUM HISTORII MÓWIONEJ
Noc poślubna na Poczcie Głównej
Zdobyty przez Powstańców budynek Poczty posłużył też Nowożeńcom za miejsce, w którym spędzili swoją noc poślubną. W szpitalu, z którego wyszedł na ceremonię usłyszał, że skoro miał siłę się żenić, to nie ma już tam dla niego miejsca.
Spędziliśmy noc poślubną na materacu na podłodze w przedsionku gabinetu poczmistrza. Przez całą noc łączniczki przesuwały się na palcach koło naszego łoża nosząc meldunki do komendy. Ale nas nic nie wzruszyło, byłem w bólu po całodziennych wysiłkach i pocieszaliśmy się, przytulając się, aż zasnęliśmy.
BOLESŁAW BIEGA, ARCHIWUM HISTORII MÓWIONEJ
Niewiele brakowało, a małżeństwo byłoby nieważne w świetle prawa. Kapelan Wiktor Potrzebski w akcie ślubu wpisał konspiracyjne pseudonimy Alicji i Bolesława, na szczęście jednak w porę zainterweniował ojciec Pana Młodego i do aktu małżeństwa wpisano prawidłowe dane.
Państwo Biegowie mieszkali niedaleko Nowego Jorku. Doczekali się 5 dzieci i 12 wnucząt. Alicja zmarła we wrześniu 2019 roku w wieku 96 lat, niecały miesiąc po 75. rocznicy ślubu. Jej mąż, Bolesław zmarł w maju tego roku, dwa miesiące przed swoimi 101. urodzinami.
Historia ich ślubu i miłości stała się hasłem tegorocznych obchodów 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Miłość istnieje zawsze.
Powstanie Warszawskie to niewątpliwie ważny moment w historii nie tylko stolicy, ale i całego kraju. Dramatyczna walka o wolność i ogromne poświęcenie setek młodych ludzi nigdy nie będą zapomniane przez tych, którzy rozumieją wagę tamtych decyzji. Historie powstańczych miłości, które mimo tak wielu przeciwności losu przetrwały próbę czasu napawają nadzieją. Ponadto upewniają nas w przekonaniu, że miłość i wzajemny szacunek to wartości, o które warto walczyć, bo szczere uczucie wiąże ludzi na długie lata.
